Hiệu ứng đám đông là gì? Vận dụng chiến thuật Marketing quen nhưng hiệu quả này thế nào?

Thực tế cho thấy rất nhiều người bị tác động bởi hiệu ứng đám đông trong việc ra quyết định. Trong đó có quyết định mua hàng, trải nghiệm sản phẩm - dịch vụ. Vậy hiệu ứng đám đông là gì? Tác động tốt - xấu của nó đến chiến dịch marketing và kinh doanh ra sao? Cách vận dụng hiệu ứng đám đông thế nào để kiếm được tiền?... Cùng Smilelink tìm hiểu nhé!

“Tôi đang phân vân dùng bữa tại nhà hàng A hay B. Kết quả: chọn nhà hàng A do lướt thấy nhiều lời khen của khách ăn trước. Ngoài ra, đi ngang qua mấy lần thì lần nào cũng thấy ở đó đông lắm.” - anh Quang đã chia sẻ như thế khi được hỏi “có suy nghĩ gì về tác động của hiệu ứng đám đông đến hành vi tiêu dùng của bản thân?”. Xem ra chiến thuật này có lợi nhỉ! Hiểu hiệu ứng đám đông là gì để xem nó có thật sự mang lại giá trị tích cực hay không?

Hiệu ứng đám đông là gì?

Hiệu ứng đám đông (tiếng Anh gọi là “crowd effect”, hay “informational social influence” - sự ảnh hưởng từ thông tin xã hội) là thuật ngữ mô tả hiện tượng một người hoặc một nhóm người có xu hướng bị ảnh hưởng tâm lý từ lời nói hay hành vi của một đám đông nhất định để rồi có hành động bắt chước và tham gia vào hay phản ứng hoặc ra quyết định tương tự như đám đông đó.

Thông thường, hiệu ứng tâm lý đám đông xảy ra trong các tình huống mà cá thể bị ảnh hưởng đang phân vân giữa nhiều sự lựa chọn và họ không thể ngay lập tức xác định được đâu là hành vi hay phương án phù hợp nên dựa vào sự tác động của số đông để ra quyết định về hành vi, lựa chọn cuối cùng của mình. Đây là “sự tham khảo” có thể mang lại hiệu quả tích cực, tạo ra một tập thể đồng nhất, mạnh mẽ; cũng có thể dẫn đến hệ quả tiêu cực, không mong muốn nếu không được quản lý và kiểm soát đúng.

Tâm lý không vững vàng dễ tạo hiệu ứng đám đông!

Quay lại vấn đề hay nói đúng hơn là ví dụ điển hình về hiệu ứng đám đông trong kinh doanh. Giữa 2 lựa chọn tương đồng về nhiều khía cạnh, như giá cả, mặt hàng, quy mô, phong cách… khiến khách hàng băn khoăn trong việc ra quyết định cuối cùng thì vì bị tác động bởi hiệu ứng đám đông khi chọn nơi nhận được nhiều lời khen và lượt khách ghé đông hơn mà chọn nhà hàng A thay vì bận tâm và tìm hiểu thêm nhà hàng B để có sự so sánh chi li hơn, từ đó đưa ra quyết định đảm bảo tính chính xác cao hơn. Nghĩa là, vị khách này không cần xác thực thông tin và dễ dàng, nhanh chóng bị ảnh hưởng tâm lý từ đám đông, để hòa quyện và làm vững mạnh, lớn hơn đám đông đó. Nhiều người cũng lựa chọn tương tự vậy và coi đó là phương án an toàn, thậm chí có tâm lý sợ đi ngược lại số đông, sợ bị coi là trường hợp “đặc biệt” hay “ngoại lệ”, “khác người”…

Ảnh hưởng của hiệu ứng đám đông trong marketing - kinh doanh thế nào?

Các nguồn tư liệu đã chỉ ra rằng, hội chứng đám đông thật ra đã xuất hiện từ rất lâu, khi con người chung sống cùng nhau theo cộng đồng. Lúc đó, mọi suy nghĩ, hành động theo số đông đều diễn ra hết sức tự nhiên, không có suy tính hay thiệt hơn về quyền lợi. Tuy nhiên, ở giai đoạn phát triển của xã hội hiện đại, hiệu ứng này được sử dụng như một loại vũ khí có giá trị để đạt được các mục đích marketing, PR, kinh doanh thu lời, nhờ sự bùng nổ của internet. Do đó, nhiều marketers sử dụng và tận dụng hiệu quả hiệu ứng đám đông để thu về những ảnh hưởng tích cực mong muốn trong kinh doanh, bán hàng. Cụ thể:

- Tạo sự chú ý đến khách hàng tiềm năng, khiến họ tò mò, hiếu kì, thích thú trải nghiệm, mua sắm

- Củng cố và khẳng định độ tin cậy về chất lượng sản phẩm, dịch vụ cũng như thương hiệu đến người tiêu dùng, thu hút thêm khách mới tiềm năng

- Tăng độ nhận diện cho sản phẩm, dịch vụ và thương hiệu

- Nâng cao hiệu quả cho chiến dịch marketing, PR khác để bán hàng tốt hơn

Mặt khác, các chuyên gia marketing cũng cảnh báo những ảnh hưởng tiêu cực của hiệu ứng đám đông, và ví nó như “con dao 2 lưỡi” mà nếu người tận dụng không biết cách triển khai sẽ rất dễ bị “đứt tay” và bỏ lỡ những ích lợi hấp dẫn mà chiến lược này có thể mang lại. Một số ảnh hưởng tiêu cực có thể kể đến như:

- Hình thành nên hình ảnh xấu về chất lượng sản phẩm, thương hiệu do có quá nhiều đánh giá kém, bad review

- Tạo nên khủng hoảng truyền thông, làn sóng tẩy chay sản phẩm, dịch vụ nếu đó là tin xấu

- Bị đám đông công kích, bôi xấu thương hiệu bất kể tin tức về sản phẩm, thương hiệu đưa ra là không chính xác

Nên hay không áp dụng hiệu ứng đám đông vào chiến dịch marketing - kinh doanh?

Đọc đến phần phân tích những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của hiệu ứng đám đông hẳn nhiều người có phần e ngại việc áp dụng hiệu ứng này vào chiến dịch marketing, kinh doanh sản phẩm, dịch vụ của thương hiệu. Lo sợ là không sai, cũng không quá khó hiểu, bởi tốc độ lan truyền thông tin hiện nay là vô cùng nhanh chóng và rất khó kiểm soát trong thời gian ngắn để tránh một cuộc khủng hoảng truyền thông, đặc biệt là tin xấu, tin không hay. Do đó, những thương hiệu “non” kinh nghiệm thường hay né tránh áp dụng để hạn chế rủi ro. Trong khi đó, những doanh nghiệp lớn, có tiềm lực đều biết cách tận dụng hiệu ứng đám đông để mang lại ưu thế lớn. Bởi với họ, thành công luôn đi liền với rủi ro tiềm tàng, chỉ cần áp dụng một cách khéo léo thì hiệu quả nhận về từ hiệu ứng đám đông là không tưởng. Nhất là những đơn vị đang bán hàng trên các sàn thương mại điện tử, nền tảng mạng xã hội với sản phẩm có lượt mua cao, nhiều bình luận và đánh giá 5 sao chắc chắn sẽ thu hút và tạo sự tin cậy cho khách mới tiềm năng ra quyết định mua hàng.

Cách áp dụng hiệu ứng đám đông mang lại hiệu quả trong marketing - kinh doanh

Áp dụng hiệu ứng đám đông trong các chiến dịch marketing, PR sản phẩm, thương hiệu không chỉ đơn thuần là đưa lên một tin tức hay bài đăng với nội dung gây chú ý cùng một loạt đánh giá có lợi là sẽ chắc chắn mang lại hiệu ứng tốt, hiệu quả bán hàng cao. Để đủ sức “chạy đường dài” cho hoạt động tiếp thị và kinh doanh của thương hiệu, khi áp dụng hiệu ứng đám đông còn cần lưu ý thực hiện những bước sau:

- Phân tích kỹ lưỡng thông tin sản phẩm, dịch vụ muốn PR, chọn ra điểm mạnh, nổi bật để gây chú ý

- Phân tích đối tượng khách hàng mục tiêu để nắm bắt thị hiếu của họ

- Lựa chọn kênh truyền thông tiềm năng nhưng phải phù hợp

- Xây dựng sự kiện hay tin tức gây chú ý hoặc khơi gợi tính tò mò đối với sản phẩm, thương hiệu, theo hướng tích cực của thông tin

- Sử dụng các chiến thuật seeding, influencer marketing, hay ý kiến, chia sẻ, đánh giá từ chuyên gia uy tín để chia sẻ sự kiện, tin tức một cách tự nhiên nhất

Xin nhắc lại, hiệu ứng đám đông được ví như “con dao 2 lưỡi” có thể mang lại ích lợi, cũng có thể gây bất lợi cho chất lượng sản phẩm, dịch vụ hay uy tín thương hiệu. Do đó, hiểu chính xác hiệu ứng đám đông là gì - ảnh hưởng của nó đến chiến dịch marketing, kinh doanh ra sao - cách áp dụng thế nào để mang lại hiệu quả giúp hạn chế rủi ro và tận dụng tối đa tiềm năng để PR nhanh, kinh doanh tốt.

Smilelink